Jinekomasti pek çok farklı etken dolayısıyla meydana gelebilecek bir problem olduğu için hem fizyolojik hem de fizyolojik olmayan bazı etkenler öne çıkar. Fizyolojik olmayan nedenler arasında alkol ve uyuşturucu gibi zararlı bir alışkanlığa sahip olma bulunur. Ayrıca bazı ilaçlar ve tümörler de bu problemle karşılaşmaya neden olabilir.
Jinekomastinin fizyolojik olduğu kadar fizyolojik olmayan nedenleri de bulunmaktadır. Bu nedenlerden bir tanesi de patolojik nedenlerdir. Testis tümörleri östrojen ve androjen hormonlarının aşırı üretimi, normal olan Leydig hücrelerini uyarma görevine sahip gonadotropinlerin ektopik salgılanması ile kanda östrojen seviyelerinin artmasına neden olabilmektedir. Leydig hücreli tümörler, sertoli hücreli tümörler, granüloza hücreli tümörler ve adrenal tümörler östrojen salgılayan tümörlere örnek oluşturmaktadır.
Leydig hücreli tümörler: Tüm testis tümörlerinin yaklaşık %1 ile %3’ü Leydig hücreli tümörlerdir. Genellikle 20 ile 60 yaş arasında meydana gelir ancak %25’i ergenlik dönümünde de görülebilmektedir. Genellikle iyi huyludur ancak kötü huylu Leydig hücreli tümörler akciğer, karaciğer ya da lenflerde metastaz yapabilmektedir.
Sertoli hücreli tümörler: Testis tümörlerinin %1’inden azı sertoli hücreli tümörlerdir. Her yaşta görülse de her üç hastadan birinde 13 yaşından önce oluşmaktadır. 6 aylıktan küçük erkek bebeklerde de görülebilmektedir. Her ne kadar geneli iyi huylu olsa da kötü huylu görülme oranı %10 seviyelerindedir. Aşırı östrojen üretimine neden olduğu için her üç Sertoli hücreli tümör hastası olan kişiden birinde jinekomasti meydana gelmektedir.
Granüloza hücreli tümörler: Granüloza hücreli tümörler en nadir görülen testis tümörleridir ve aşırı miktarda östrojen üretimine neden olmaktadır. Bu nedenle kendisi nadir görülse de hastalarda jinekomastiye oldukça sık yol açabilmektedir.
Adrenal tümörler: Adrenal tümörler aşırı miktarda dehidroepiandrosteron, dehidroepiandrosteron-sülfat ve sonrasında periferik olarak estradiol aromatize edilebilen androstenedion salgılayabilir. Bu tümörler tipik olarak büyük, agresif ve kötü huyludur.
Tümörler ile beraber fizyolojik olmayan nedenler arasında ilaç, alkol ve uyuşturucu kullanımı da yer almaktadır. Bazı ilaçlar yan etki olarak jinekomastiye yol açabilmektedir. Ayrıca uyuşturucu kullanımından kaçınmak, alkol alımını sınırlamak jinekomasti riskini de düşürmektedir.